Εμείς οι Έλληνες της Μελβούρνης έχουμε ιδιάζουσα ιδεολογική σχέση με την πόλη του Μπαλαράτ, αν και η ελληνική κοινότητα της πόλης είναι μικρή. Αυτό ίσως να οφείλεται στην σημαία της εξέγερσης της Eureka, με το Σταυρό του Νότου που τόσο μοιάζει με τη δική μας σημαία. Πολύ δε περισσότερο διότι η ιστορική αυτή εξέγερση ταυτίζεται με τον αγώνα για ελευθερία, κοινωνική χειραφέτηση και τη δημοκρατία – συστατικά στοιχεία της δικής μας εθνοτικής αφήγησης και ταυτότητας.
Τώρα προστίθεται ακόμη ένας λόγος για την έλξη που ασκεί το Μπαλαράτ στους Έλληνες, και μάλιστα σε σημείο που η πόλη αυτή καθίσταται τόπος προσκυνήματος γι᾽αυτούς. Στην επιβλητική οδό Sturt που διασχίζει το κέντρο της πόλης, μεταξύ των αγαλμάτων της βασίλισσας Βικτωρίας, του βασιλέα Γεωργίου και του ποιητή Ρομπέρτου Μπερνς, υψώνεται από την περασμένη Κυριακή, το άγαλμα του εθνοσωτήρα των Ποντίων, George Devine Treloar, του φιλεύσπλαχνου και φιλάνθρωπου Αυστραλού, που ήταν γέννημα και θρέμμα του Μπαλαράτ, και ο οποίος μετεγκατέστησε δεκάδες χιλιάδες άπορα θύματα της Μικρασιατικής Καταστροφής στο χωριό της Θράκης που φέρει το όνομά του, το Θρυλόριον. Οι απόγονοι των διασωθέντων υπολογίζονται σήμερα στις εκατοντάδες χιλιάδες.
Χάρη στις έρευνες του διπλωμάτη και ιστορικού Hugh Gilchrist, η μνήμη του George Devine Treloar ανασύρθηκε από τη λήθη της λησμονιάς.
Δεκαετίες μετά από τον θάνατό του, Έλληνες της Αυστραλίας θα ανακαλύψουν στο πρόσωπο του George Devine Treloar, ένα δικό τους θρύλο, ένα παράδειγμα προς μίμηση. Στα πεπραγμένα του, θα εντοπίσουν αντίδοτο στη βία, στο μίσος και τον ρατσισμό, εφόσον η ίδια ολέθρια ιστορία επαναλαμβάνεται στον ίδιο ακριβώς γεωγραφικό χώρο με τις ίδιες επώδυνες συνέπειες. Ο πολύχρονος αγώνας της «Επιτροπής Μνήμης George Devine Treloar», της Μέριμνας Ποντίων Κυριών και της Ένωσης Ποντίων Μελβούρνης και Βικτώριας «Ποντιακή Εστία», με την υποστήριξη πολυάριθμων παροικιακών φορέων (και την αποχή άλλων τόσων), ώστε να τιμηθεί η μνήμη αυτού του μεγάλου αγαθοεργού, καρποφορεί με την ανέγερση του μνημείου, σε συνεργασία με τον δήμο Μπαλαράτ, ο οποίος, μόλις πληροφορήθηκε ότι υπήρξε η γενέτειρα του θρυλικού Treloar, έσπευσε να δεχθεί το αίτημα της Επιτροπής να τιμηθεί τοιουτοτρόπως. Τον είχαν λησμονήσει και αυτοί…
Δίπλα στο επιβλητικό άγαλμα του George Devine Treloar, τοποθετείται μια μικρή προσφυγοπούλα, η Λεμόνα, καθισμένη πάνω στις κουβέρτες και τα μπογαλάκια που της χάρισε ο ίδιος: τα παράσημα της προσφυγιάς. Κρατά μια κούπα στο χέρι, μια κούπα που θα την γεμίσει η γενναιοδωρία και η ελεημοσύνη του Treloar, εις ανάμνησιν του λόγου του Θεανθρώπου στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον: «ἐπείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα, καὶ ἐπεσκέψασθέ με». Για την Επιτροπή, έχοντας υπόψη της τα εξήντα εκατομμύρια προσφύγων που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη γη, το γλυπτό της Λεμόνας και του προστάτη της αποτελεί ηχηρό σάλπισμα για εγρήγορση και δράση. Διότι υπάρχουν τόσες Λεμόνες αυτή τη στιγμή που στερούνται μια κούπα καλοσύνης και ανθρωπιάς…
Όλες οι αξίες της παροικίας μας συνοψίζονται και συμβολίζονται στο μνημείο του George Devine Treloar: Η αλληλεγγύη, η αγάπη, η θαλπωρή, όχι μόνο για τους δικούς μας αλλά για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Όταν πια οι συλλογικές μας εστίες θα έχουν γκρεμιστεί, ή μετατραπεί σε πολυκατοικίες, όταν η ελληνική γλώσσα θα πάψει να μιλιέται στην Αλεξάνδρεια του Νότου και η επίδραση των Ελλήνων στην πολεοδομία των αστικών κέντρων της Πολιτείας μας θα αποτελεί παρελθόν, το μνημείο του George Devine Treloar στο Μπαλαράτ θα παραμένει ώστε να θυμίζει στους πολίτες του μέλλοντος ότι οι δεσμοί μεταξύ Ελλήνων και Αυστραλών προϋπήρχαν της μαζικής μετανάστευσης, και σφυρηλατήθηκαν εν καιρώ Καταστροφής, στο αμόνι της ανιδιοτέλειας και της ελεημοσύνης, καθώς επίσης, ότι οι Έλληνες των αρχών του εικοστού πρώτου αιώνα, δεν έπαυσαν ποτέ να τιμούν τους ευεργέτες τους, ενώ αδιαλείπτως, σθεναρά και με ευαισθησία, υπήρξαν υπέρμαχοι όλων των κατατρεγμένων της οικουμένης.
Το μνημείο του George Devine Treloar, τα αποκαλυπτήρια του οποίου έγιναν την περασμένη Κυριακή, θα υπενθυμίζει εφεξής τους πάντες, σεμνά και διακριτικά το μέγεθος του εγκλήματος που διαπράχθηκε κατά των της Μικράς Ασίας, αλλά και τη δυνατότητα της ανθρώπινης ψυχής να ξεπερνά τη φρίκη και το σκότος της βαρβαρότητας διαμέσου της αγάπης και της αφοσίωσης στον άνθρωπο, όπως τα ιδανικά αυτά ενανθρωπίζονται στο πρόσωπο του George Devine Treloar. Το ότι η Επιτροπή Μνήμης του George Devine Treloar κατάφερε να συνδυάσει της ιστορικές αφηγήσεις των Ελλήνων με αυτές των κατοίκων του Μπαλαράτ, ωθώντας τους πολίτες της πόλης αυτής, μέσω του George Devine Treloar, να συνταυτιστούν με τους Έλληνες-θύματα γενοκτονίας, αποτελεί μέγιστο επίτευγμα, ιστορικής σημασίας για τα παροικιακά μας δεδομένα.
Πηγή: Κωνσταντίνος Καλύμνιος / neoskosmos.com
