Η ιερά μονή της Παναγίας Γουμερά βρισκόταν κοντά στο χωριό Τσίτη, της επαρχίας Χαλδίας της Άρδας, περίπου 30 χιλιόμετρα από την Αργυρούπολη. Υπήρξε σπουδαίο πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο ανάπτυξης, με μια σπουδαία βιβλιοθήκη, στην οποία μπορούσε να βρει κανείς χειρόγραφα σπουδαίων ανθρώπων, όπως του Αριστοτέλη και του Ιωάννη του Χρυσόστομου. Οι εικόνες που στόλιζαν τη μονή ήταν άξιες θαυμασμού και είχαν δημιουργηθεί στη Βλαχία.
Σύμφωνα με την παράδοση, η ιερά μονή της Παναγίας Γουμερά ιδρύθηκε το 950 μΧ, από τους ιερομόναχους Παίσιο, Σωφρόνιο και Λαυρέντιο. Μετά το θανατό τους η μονή ερημώθηκε για περίπου 200 χρόνια. Το 1150, όμως, η μονή ξαναζωντανεύει από τους Ανανία και Κοσμά, οι οποίοι ξανάχτισαν τα ερειπωμένα κελιά και την έθεσαν ξανά σε λειτουργία.
Στη μονή της Παναγίας Γουμερά, η οποία όπως προαναφέρθηκε ήταν σπουδαίο πολιτιστικό κέντρο, έμαθαν τα πρώτα τους γράμματα σημαντικές προσωπικότητες της περιοχής, όπως δάσκαλοι και επίσκοποι.
Η μονή λειτούργησε έως το 1914, όταν και κατασχέθηκε η περιουσία της απο τη τούρκικη κυβέρνηση. Έτσι τερματίστηκε βίαια η λειτουργία της, με αποτέλεσμα να χαθεί ένα σημαντικό πνευματικό κέντρο.
