Το ναυάγιο του θρυλικού πλοίου «Endurance» βρέθηκε στην Ανταρκτική, 106 χρόνια μετά τη συντριβή του σε πάγο και τη βύθισή του κατά τη διάρκεια της αποστολής του Άγγλου εξερευνητή Ερνεστ Σάκλετον.
Μια ομάδα θαλάσσιων αρχαιολόγων και τεχνικών εντόπισε το ναυάγιο στο βυθό της θάλασσας Weddell, ανατολικά της Ανταρκτικής χερσονήσου, χρησιμοποιώντας υποθαλάσσια drones.
Παλεύοντας με τους θαλάσσιους πάγους και τις παγωμένες θερμοκρασίες, η ομάδα έψαχνε για περισσότερες από δύο εβδομάδες σε μια περιοχή 150 τετραγωνικών μιλίων γύρω από το σημείο όπου βυθίστηκε το πλοίο το 1915.
Το Endurance, ένα ξύλινο πλοίο σχεδόν 45 μέτρων, με τρία κατάρτια, κατέχει μια αξιοσέβαστη θέση στην ιστορία των πόλων, επειδή γέννησε μια από τις μεγαλύτερες ιστορίες επιβίωσης στα χρονικά της εξερεύνησης. Η θέση του, σε βάθος σχεδόν τριών χιλιομέτρων σε νερά που είναι από τα πιο παγωμένα στη Γη, το κατέταξε στα πιο διάσημα ναυάγια που δεν είχαν βρεθεί.
Η ανακάλυψη του ναυαγίου ανακοινώθηκε την Τετάρτη σε ανακοίνωση της αποστολής αναζήτησης, Endurance22.
«Γράψαμε ιστορία με την ανακάλυψη του Endurance και ολοκληρώσαμε με επιτυχία την πιο δύσκολη έρευνα ναυαγίου στον κόσμο», δήλωσε ο Τζον Σίαρς, επικεφαλής της αποστολής.
Οι πρώτες εικόνες του πλοίου μετά από εκείνες που τράβηξε ο φωτογράφος του Σάκλετον, Φρανκ Χέρλεϊ, αποκάλυψαν τμήματα του σκάφους με εκπληκτικές λεπτομέρειες. Μια εικόνα της πρύμνης έδειχνε το όνομα «ENDURANCE» πάνω από ένα πεντάκτινο αστέρι, ένα κατάλοιπο από την εποχή πριν ο Σάκλετον αγοράσει το πλοίο, όταν αυτό ονομαζόταν Polaris. Μια άλλη εικόνα έδειχνε το πίσω κατάστρωμα και τον τροχό του πλοίου.
Ένα άψογα καλοδιατηρημένο ναυάγιο στους πάγους
O Μένσουν Μπάουντ, διευθυντής εξερεύνησης της αποστολής και αρχαιολόγος που έχει ανακαλύψει πολλά ναυάγια, δήλωσε ότι το Endurance ήταν το ωραιότερο που έχει δει ποτέ. «Είναι όρθιο, ελεύθερο από τον πυθμένα και σε εξαιρετική κατάσταση διατήρησης», είπε.
Η σχετικά άθικτη εικόνα του Endurance δεν ήταν απροσδόκητη, δεδομένου του κρύου νερού και της έλλειψης ξυλοφάγων θαλάσσιων οργανισμών στη Θάλασσα Weddell που έχουν καταστρέψει ναυάγια αλλού. Παρότι οι εικόνες του πλοίου πριν από τη βύθιση είχαν δείξει μεγάλες ζημιές και την κατάρρευση του ιστού του πλοίου, ο Μπάουντ περίμενε ότι το μεγαλύτερο μέρος του πλοίου θα ήταν ακέραιο.
Το βίντεο της αποστολής έδειχνε κάτι που φαινόταν να είναι σπασμένα κατάρτια και ζημιές στα καταστρώματα.
Το «κυνήγι του θησαυρού» αξίας 10 εκατομμυρίων δολαρίων
Το κυνήγι του ναυαγίου, το οποίο κόστισε περισσότερα από 10 εκατομμύρια δολάρια που δόθηκαν ως δωρεά από κάποιον που θέλησε να παραμείνει ανώνυμος, διεξήχθη από ένα νοτιοαφρικανικό παγοθραυστικό που έφυγε από το Κέιπ Τάουν στις αρχές Φεβρουαρίου. Εκτός από μερικές τεχνικές δυσλειτουργίες που αφορούσαν τα δύο υποβρύχια, η έρευνα εξελίχθηκε σχετικά ομαλά.
Τα υποβρύχια drones που λειτουργούν με μπαταρίες χτένιζαν τον βυθό δύο φορές την ημέρα, για περίπου έξι ώρες τη φορά. Χρησιμοποίησαν σόναρ για να σαρώσουν ένα τμήμα του βυθού, αναζητώντας οτιδήποτε υψωνόταν πάνω από αυτόν. Μόλις εντοπίστηκε το ναυάγιο πριν από αρκετές ημέρες, ο εξοπλισμός έδωσε τη θέση του σε κάμερες υψηλής ανάλυσης και άλλα όργανα για να γίνουν λεπτομερείς εικόνες και σαρώσεις.
Το ναυάγιο θεωρείται ιστορικό μνημείο
Σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης της Ανταρκτικής για την προστασία της περιοχής, το ναυάγιο θεωρείται ιστορικό μνημείο. Τα υποβρύχια δεν το άγγιξαν- οι εικόνες και οι σαρώσεις θα χρησιμοποιηθούν ως βάση για εκπαιδευτικό υλικό και μουσειακά εκθέματα. Σχεδιάζεται επίσης η δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ.
Ο Σάκλετον έφυγε από την Αγγλία με το πλοίο Endurance με ένα πλήρωμα 27 ατόμων το 1914, με προορισμό έναν κόλπο στη Θάλασσα Weddell, ο οποίος επρόκειτο να αποτελέσει το σημείο εκκίνησης για την προσπάθεια του ίδιου και μιας μικρής ομάδας να διασχίσουν πρώτοι την Ανταρκτική. Αυτό ήταν κοντά στο τέλος αυτού που έχει γίνει γνωστό ως η ηρωική εποχή της εξερεύνησης της Ανταρκτικής, η οποία περιελάμβανε τα ταξίδια του Νορβηγού Roald Amundsen, ο οποίος το 1911 έφτασε πρώτος στον πόλο, και του Robert Falcon Scott, ενός Βρετανού που πέθανε αφού έφτασε εκεί ένα μήνα αργότερα.
Ο ήρωας Σάκλετον
Ο Σάκλετον δεν κατάφερε ποτέ να φτάσει στον πόλο ή πέρα από αυτόν, αλλά η ηγετική του ικανότητα να διασώσει όλο το πλήρωμά του και τα κατορθώματά του, τα οποία περιλάμβαναν ένα ταξίδι 800 μιλίων με ανοιχτή βάρκα στον ύπουλο Νότιο Ωκεανό προς το νησί της Νότιας Γεωργίας, τον έκαναν ήρωα στη Βρετανία.
Ο Σάκλετον «σκόνταψε» στον περιβόητο παχύ, μακράς διάρκειας θαλάσσιο πάγο του Weddell, ο οποίος προκύπτει από ένα κυκλικό ρεύμα που κρατάει πολύ πάγο μέσα του. Στις αρχές Ιανουαρίου του 1915 το Endurance κόλλησε λιγότερο από 100 μίλια από τον προορισμό του και παρασύρθηκε με τον πάγο για περισσότερους από 10 μήνες, καθώς ο πάγος το συνέθλιβε σιγά σιγά.
Καθώς το πλοίο υπέστη ζημιές, το πλήρωμα έστησε καταυλισμό στον πάγο και έζησε στον πάγο μέχρι που έσπασε πέντε μήνες μετά τη βύθιση του πλοίου.
Η Θάλασσα Weddell εξακολουθεί να παραμένει πολύ πιο παγωμένη από άλλα ύδατα της Ανταρκτικής, αν και τα τελευταία χρόνια οι συνθήκες πάγου είναι ελαφρύτερες από ό,τι συνήθως. Αυτή ήταν η κατάσταση φέτος, και αυτό βοήθησε την αποστολή να φτάσει πιο εύκολα στο σημείο αναζήτησης και να παραμείνει εκεί με ασφάλεια. Το παγοθραυστικό Agulhas II αναχώρησε από την περιοχή αναζήτησης την Τρίτη για το 11ήμερο ταξίδι της επιστροφής στο Κέιπ Τάουν.
Εκτός από την ομάδα της αποστολής, στο σκάφος επέβαιναν αρκετοί ερευνητές των πάγων, μεταξύ των οποίων και η Stefanie Arndt του Ινστιτούτου Alfred Wegener στη Γερμανία. Η Dr. Arndt, η οποία μελετά τον τρόπο με τον οποίο οι θαλάσσιοι πάγοι της Ανταρκτικής μπορεί να αλλάξουν καθώς ο κόσμος θερμαίνεται λόγω των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, και άλλοι πέρασαν πολύ χρόνο στους πάγους τρυπώντας πυρήνες.
