Και ξαφνικά, ενώ συμμετέχεις σε μια ειρηνική συγκέντρωση, κάποιοι ταραξίες την αναστατώνουν και οι άνδρες των ΜΑΤ κάνουν χρήση δακρυγόνων. Είσαι όμως απροετοίμαστος για ένα τέτοιο γεγονός και δεν ξέρεις πως πρέπει να αντιδράσεις. Νιώθεις κάψιμο στα μάτια και το αναπνευστικό σύστημα, καταρροή και αρχίζεις να ιδρώνεις. Αυτά είναι μερικά από από τα συμπτώματα των δακρυγόνων.
Τί πρέπει να κάνεις όμως σε περίπτωση που έρθεις σε επαφή με αυτά; Ακολούθησε τις συμβουλές που προτείνει το iatropedia.gr.
Καταρχήν είναι καλό να γνωρίζουμε κάποια βασικά στοιχεία για τα δακρυγόνα και τα μέτρα πρόληψης ή αντιμετώπισης μετά από επαφή με αυτά. Τι είναι λοιπόν, τα περίφημα δακρυγόνα, πώς επιδρούν στον οργανισμό, πώς μπορείς να προφυλαχτείς και πώς μπορείς να μετριάσεις τις επιδράσεις τους;
Τα δακρυγόνα ανήκουν στην ευρύτερη κατηγορία των χημικών αερίων.
Οι ενεργές ουσίες που περιέχουν, αναμειγνύονται με διαλύτες και είτε εκτοξεύονται μεμονωμένα, με μορφή χειροβομβίδας από ειδικά όπλα, είτε ψεκάζονται μαζικός με τη βοήθεια κατάλληλου εκτοξευτήρα. Τα δακρυγόνα και τα άλλα χημικά αέρια, επιδρούν στον οργανισμό, ερεθίζοντας τα μάτια, τη μύτη, το στόμα, τους πνεύμονες, το δέρμα, και το πεπτικό και το κεντρικό νευρικό σύστημα. Η δράση τους αρχίζει μόλις κρυώσουν και στερεοποιηθούν, δηλαδή μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και διαρκεί το πολύ μέχρι δώδεκα ώρες, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις τα χημικά μπορεί να παραμείνουν ενεργά μέχρι και δύο μήνες, αν απορροφηθούν από πορώδεις επιφάνειες.
Ορισμένα είδη δακρυγόνων είναι ιδιαίτερα τοξικά και σε μακροχρόνια έκθεση μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο και γεννητικές ανωμαλίες. Επίσης, σε περιπτώσεις ευρείας χρήσης, έχουν παρατηρηθεί διαταραχές της έμμηνου ρύσης στις γυναίκες αλλά και το θάνατο αν χρησιμοποιηθούν σε κλειστούς χώρους. Τα συμπτώματα από την επαφή με τα χημικά είναι ιδιαίτερα έντονα και ενοχλητικά, αλλά ευτυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις είναι παροδικά και υποχωρούν μετά από 5 έως 30 λεπτά, αν απομακρυνθείς από τον προσβεβλημένο χώρο. Ωστόσο, ορισμένοι τύποι χημικών μπορεί να συνεχίσουν να επιδρούν ακόμη μέχρι και για 2 ώρες.
Κάποια από τα συμπτώματα αν έρθεις σε επαφή με τα δακρυγόνα είναι τσούξιμο και αίσθηση καψίματος στα μάτια, τη μύτη, το στόμα και το δέρμα. Ποιο συγκεκριμένα: θολή όραση και πολλά δάκρυα, καταρροή, βήχα, δύσπνοια, πονοκέφαλο, απώλεια προσανατολισμού και σύγχυση, απώλεια ισορροπίας, πανικό, ταχυκαρδία, τάση για εμετό, εγκαύματα στο δέρμα. Ακόμη, σε κάποιες περιπτώσεις αυξημένης ευαισθησίας, μπορεί να προκαλέσουν: μούδιασμα στα άκρα, γαστρεντερίτιδα, με διάτρηση στομάχου, έλκη στους βλεννογόνους, νεφρικές βλάβες, επιδείνωση δερματικών προβλημάτων (ακμή, έκζεμα)
Πώς μπορεί να προφυλαχτεί κάποιος από τα δακρυγόνα
- Απομακρύνσου από το σημείο το ταχύτερο δυνατόν, αν είναι εφικτό.
- Μην αγγίξεις τις χειροβομβίδες με γυμνά χέρια, κίνδυνος εγκαύματος.
- Διατήρησε την ψυχραιμία σου.
- Αφαίρεσε αμέσως τους φακούς επαφής, αν φοράς. Σε περίπτωση που τα χέρια σου έχουν εκτεθεί στα δακρυγόνα, ζήτησε από άλλο άτομο που δεν έχουν εκτεθεί τα χέρια του στα δακρυγόνα, να στους αφαιρέσει. Αν πάσχεις από άσθμα και έχεις μαζί σου βρογχοδιασταλτικό σπρέι, κάνε μια προληπτική εισπνοή.
- Προστάτευσε α) το στόμα και τη μύτη σου, με κάποιο ύφασμα, με ενισχυμένες μάσκες με φίλτρο ενεργού άνθρακα, όπως αυτές που χρησιμοποιούν οι ελαιοχρωματιστές ή με ένα μαντήλι σφιχτά δεμένο, β) τα μάτια σου με γυαλιά ηλίου ή οράσεως, γ) το δέρμα σου και τα μαλλιά σου ως εξής: κουμπώσου, κατέβασε τα μανίκια, φόρα το μπουφάν σου και σήκωσε την κουκούλα, ή το καπέλο σου αν έχεις. Πρέπει να ξέρεις ότι τα βαμβακερά ρούχα προστατεύουν καλύτερα από τα συνθετικά.
Τώρα, αν εισπνεύσεις δακρυγόνα φύσα τη μύτη σου, ξέπλυνε τα μάτια και το στόμα σου με άφθονο νερό και προσπάθησε να βήξεις και να φτύσεις και μην καταπίνεις. Για τα μάτια σου χρησιμοποίησε κολλύριο τεχνητών δακρύων, ή αν τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα, φτιάξε ένα διάλυμα από μισή ποσότητα αντιόξεινου για το στομάχι (π.χ. Maalox) και μισή ποσότητα νερού, μέσα σε ένα μπουκάλι με σπρέι, όπως αυτό που χρησιμοποιούμε στο σιδέρωμα και ψέκασέ τα. Το δέρμα ανακουφίζεται από διάλυμα μαγειρικής σόδας σε νερό, που επίσης ψεκάζεις με τον ίδιο τρόπο που περιγράφουμε παραπάνω.
Μόλις φτάσεις στο σπίτι σου αφαίρεσε τα παπούτσια σου πριν μπεις μέσα (ιδιαίτερα οι λαστιχένιες σόλες απορροφούν περισσότερο τα χημικά) και ακούμπα τα σε κάποια σακούλα ή εφημερίδα. Μην κάτσεις πουθενά γιατί θα μεταφέρεις κι εκεί τα χημικά. Γδύσου κατευθείαν στο μπάνιο, και κάνε ένα δροσερό ντους με άφθονο σαπούνι. Λούσε καλά τα μαλλιά σου και φρόντισε να καθαρίσεις σχολαστικά όλα τα σημεία, ακόμη και κάτω απ’ τα νύχια και το εσωτερικό των αυτιών.
Τι δεν πρέπει να κάνεις
Μην τρίβεις τα μάτια σου, μην αγγίζεις το πρόσωπό σου, μην χρησιμοποιείς, κρέμες, κραγιόν, ή βαζελίνη για να «προστατεύσεις» τα μάτια και τη μύτη σου: τα σύγχρονα χημικά έχουν βάση λιπαρές ενώσεις που ενώνονται με τα παραπάνω προϊόντα και παρατείνουν την έκθεση σου στις τοξικές ουσίες. Αυτά τα μέτρα προφύλαξης, όπως και η χρήση λεμονιού,ήταν αποτελεσματικά σε παλιότερες εποχές, όπου τα δακρυγόνα είχαν βασική (αλκαλική) σύνθεση και όχι όξινη όπως σήμερα.
