Το λεξικό το άρχισα πριν από είκοσι με είκοσι πέντε χρόνια περίπου. Στην αρχή σκεπτόμουν ένα απλό γλωσσάριο. Ούτε καν ήξερα τι πάω να κάνω, διότι δεν ήμουν γλωσσολόγος, λεξικογράφος, έμπειρος, της δουλειάς. Δεν είχα σπουδάσει πάνω σε αυτό. Στο μυαλό μου είχα σχεδιάσει, ότι θα έδινα την ποντιακή λέξη και απέναντι το νόημά της στα τουρκικά και θα ήταν μια χαρά.
Ήθελα κάπως να καταγράψω τις λέξεις της μητρικής μου γλώσσας για να μην χαθούν.
Ξεκινώντας όμως, σε λίγο καιρό είχα καταλάβει πως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Διότι η γραφή με την προφορά άλλαζε, τα ιδιώματα ήταν τεράστιο πρόβλημα και έπρεπε να δημιουργήσω μια δική μου μεθοδολογία ώστε να γράψω σωστά τις λέξεις, να γράψω σωστά την προφορά ανάλογα με τα ιδιώματα και να δώσω το σωστό νόημα που ακόμη και αυτό μου έβγαλε την ψυχή. Εκεί κατάλαβα πως εκτός από τα ποντιακά, δεν ξέρω καμία γλώσσα. Αν με ρωτούσαν, με υπερηφάνεια θα έβαζα στη σειρά έξι γλώσσες (Ποντιακά, Τουρκικά, Ελληνικά, Αραβικά, Αγγλικά, Γερμανικά).
Θυμάμαι πως δύο–τρεις φορές έκλαψα και ήθελα να το δώσω σε κάποιον έμπειρο να το γράψει για να γλιτώσω αλλά δεν υπήρξε κανένας. Διότι αυτός που έπρεπε να γράψει αυτό το λεξικό, έπρεπε να ήξερε καλά τα ποντιακά, τα τουρκικά και τα ελληνικά, μαζί με τη βασική γραμματική τους. Δεν έφτανε, έπρεπε και να ήξερε κάτι και από τα αρχαία ελληνικά για να τα έβγαζε πέρα. Ούτε μπορούσα να πετάξω το έργο εκεί που το είχα φτάσει. Τελικά, με υπεράνθρωπη προσπάθεια, διαβάζοντας διάφορα γλωσσολογικά βιβλία, εκατοντάδες σελίδες γλωσσολογικά άρθρα, ανακατεύοντας νέα ελληνικά και αρχαία ελληνικά λεξικά, κατάφερα να μάθω αυτά που έπρεπε να μάθω ώστε να το τελειώσω.
Τρία χρόνια ασχολήθηκα με διορθώσεις και συμπληρώσεις. Ακόμη και ο ομότιμος καθηγητής νεοελληνικής γλώσσας του Πανεπιστήμιου Οξφόρδης, ο Πήτερ Μάκριτζ (Peter Mackridge), μου έβγαλε ένα σωρό δουλειές και μου έδωσε να διορθώσω εκατοντάδες λάθη. Πέρασε και από τον έλεγχο έμπειρων λεξικογράφων στην Τουρκία. Όμως και πάλι δεν ήμουν ήσυχος. Μέχρι να το πάρει στο χέρι της —τη δοκιμαστική έκδοση— μια Τουρκάλα δημοσιογράφος και να μου πει ότι έκανα σοβαρή δουλειά και με σύγκρινε με έναν Άγγλο χωριάτη που ετοίμασε το πρώτο μεγάλο αγγλικό λεξικό. Για το γεγονός τούτο γράφτηκε και σενάριο και παίχτηκε έργο. Το έργο ονομάζεται «The Professor and the Madman : Ο Καθηγητής και ο Τρελός». Έτσι κάπως αισθάνθηκα καλά.
Τελικά έφτασε η ημέρα και το λεξικό όπως βλέπετε έχει εκδοθεί. Περιέχει δεκατέσσερις χιλιάδες (14.400) λέξεις, οι τρείς χιλιάδες (3.000) λέξεις περίπου έρχονται να συμπληρωθούν σέ όλη την ελληνική γλώσσα. Επίσης περιέχει οκτώ μισή χιλιάδες (8.500) φράσεις οι οποίες αποτελούνται από διάφορα ανέκδοτα, παροιμίες, απλές φράσεις, στιχάκια, ευχές, κατάρες, κλπ. Το λεξικό καταλαβαίνεται άνετα από πόντιους που ξέρουν καλά τα ποντιακά εκτός της Τουρκικής πλευράς. Το να εκδοθεί αυτό το λεξικό στην Τουρκία, είναι ένα ιστορικό γεγονός όπως και το λεξικό αυτό είναι και θα παραμείνει ιστορικό. Είναι η φωνή των προγόνων μας που έφτασε μέχρι σήμερα, εκεί στα πατρικά εδάφη. Και η γλώσσα αυτή ακόμα και να πάψει να ομιλείται εκεί στα υψηλά βουνά του Πόντου, να ξέρετε, τουλάχιστον σίγουρα θα ψιθυριστεί από κάποια παιδιά του πόντου, από φοιτητές, από ερευνητές και επιστήμονες για πάντα.
Βαχίτ Τουρσούν
