Η «Ενωμένη Πρωτοβουλία για τη Δικαιοσύνη–Joint Justice Initiative», που αποτελείται από τις Αρμένιους, Ασσύριους και Έλληνες της Αυστραλίας, καταδικάζει την τελευταία απόπειρα του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να βεβηλώσει έναν από τους σημαντικότερους αρχαίους χριστιανικούς χώρους στη σημερινή Τουρκία και καλεί την κυβέρνηση της Αυστραλίας να συμμετάσχει στην καταδίκη αυτή. Ο αυταρχικός ηγέτης της Τουρκίας, ο οποίος έχει επανειλημμένα απειλήσει να παραβιάσει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας (Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και να μετατρέψει την εκκλησία —που είναι τώρα μουσείο— σε τζαμί, δικαιολόγησε τους «εορτασμούς» εκείνης της ημέρας λέγοντας ότι σηματοδότησε την πτώση της Κωνσταντινούπολης.
Στο πλαίσιο αυτών των «εορτασμών», ένας αξιωματούχος της διεύθυνσης θρησκευτικών υποθέσεων της Τουρκίας (Diyanet) απήγγειλε το κεφάλαιο (Surah) «της Κατάκτησης» από το Κοράνι μέσα στην Αγία Σοφία.
Η εμβληματική εκκλησία, που χτίστηκε τον 6ο αιώνα από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουστινιανό, ιστορικά χρησίμευσε ως η κύρια έδρα του Πατριάρχη των Ανατολικών Ορθόδοξων Εκκλησιών. Ο Σουλτάνος Μεχμέτ το μετέτρεψε σε τζαμί, όταν η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ενώ ο πρώτος πρόεδρος της Τουρκίας, Μουσταφά Κεμάλ, παραχώρησε τον χώρο και τον άνοιξε ως μουσείο. Το 1985, η UNESCO όρισε την Αγία Σοφία ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Η εκτέλεση μουσουλμανικής προσευχής στην Αγία Σοφία είναι η τελευταία από τις συνεχείς προσπάθειες των τουρκικών αρχών να βεβηλώσουν χριστιανικές περιουσίες που κατελήφθησαν εδώ και αιώνες συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ανήκουν στους Αρμένιους, τους Ασσύριους και τους Έλληνες. Οι περισσότερες από τις εκκλησίες αυτών των αρχαίων χριστιανικών τόπων απαλλοτριώθηκαν ενώ οι πιστοί εξολοθρεύτηκαν ή απελάθηκαν βίαια κατά τη γενοκτονία του αυτόχθονου χριστιανικού πληθυσμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με αφορμή τον Α ‘Παγκόσμιο Πόλεμο και λίγο μετά.
«Οι δηλώσεις του προέδρου Ερντογάν για ενθάρρυνση αυτής της άσκοπης προκλητικής πράξης αφορά τις κοινότητές μας, ειδικά επειδή δεν είναι μεμονωμένες. Νωρίτερα φέτος, μίλησε για “εφαρμογή (σχέδιο)” που αφορούσε “αλλαγή του ονόματος της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τζαμί”. Περαιτέρω φλεγόμενες ανησυχίες με τις κοινότητες μας που επιβιώνουν αλλά ταχέως εξασθενούν στην Τουρκία, ο Πρόεδρος Ερντογάν αναφέρθηκε σε “υπολείμματα του σπαθιού” σε πρόσφατη ομιλία του. Αυτός είναι ένας υποτιμητικός όρος που χρησιμοποιείται συνήθως στην Τουρκία για να αναφέρεται στους επιζώντες των γενοκτονιών του 1915 που σκότωσαν 1,5 εκατομμύριο Αρμένιους, καθώς και πάνω από 1 εκατομμύριο Ασσύριους και Έλληνες» αναφέρει η ανακοίνωση. Η φθίνουσα κατάσταση για την θρησκευτική ελευθερία και τα δικαιώματα των μειονοτήτων, για την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Τουρκία απαιτούν από τις χώρες οι οποίες πιστεύουν σε αυτές τις αξίες —όπως η Αυστραλία— να υψώσουν τις φωνές τους. Η εσκεμμένη βεβήλωση, ιδιοκτησία και τελικά η καταστροφή των αρχαίων χριστιανικών πολιτισμών της Εγγύς Ανατολής, που είναι η γενέτειρα και το κέντρο του αρχαίου χριστιανισμού, αποτελεί προσβολή για όλη την ανθρωπότητα ανεξάρτητα από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις. «Οι Αρμενικές, Ασσυριακές και Ελληνικές κοινότητες, μέσω της Κοινής Πρωτοβουλίας Δικαιοσύνης, καλούν την Αυστραλιανή κυβέρνηση να καταδικάσει την τελευταία και προσβλητική τέτοια παράβαση της Τουρκίας, ώστε να διασφαλιστεί πως καταβάλλονται οι κατάλληλες διεθνείς προσπάθειες για τη διατήρηση των υπολειμμάτων των αρχαίων χριστιανικών τοποθεσιών και πολιτισμών στη σημερινή Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας, της ασφαλούς και άφοβης λατρείας στην χώρα της Τουρκίας».
