Στο τραγικό φινάλε της σειράς «Κόκκινο Ποτάμι», το ποτάμι βάφτηκε κόκκινο από το αίμα δεκάδων νέων του Πόντου, που σωριάστηκαν νεκροί στο νερό, από τα πολυβόλα των Τούρκων, αλλά και του βασικού ήρωα Μίλτου Παυλίδη. Ένα φινάλε γεμάτο πόνο, δάκρυα και βαρύ πένθος για έναν ολόκληρο λαό που ξεριζώθηκε… Ήταν το τέλος μιας δραματικής σειράς, που κατάφερε να καθηλώσει το τηλεοπτικό κοινό, φέρνοντας στην επιφάνεια τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, μέσα από τον θυελλώδη έρωτα των δύο βασικών πρωταγωνιστών του, Μίλτου και Ιφιγένειας.
Η σκηνή που συγκλόνισε στο τελευταίο επεισόδιο με τον ομαδικό θάνατο κυνηγημένων Ποντίων μέσα σε σπηλιά.
Το «Κόκκινο Ποτάμι», που μονοπώλησε κατά τη φετινή τηλεοπτική περίοδο το ενδιαφέρον των τηλεθεατών, έριξε τίτλους τέλους, σκορπώντας ανάμεικτα συναισθήματα. Αναμφισβήτητα ήταν μία παραγωγή υψηλών προδιαγραφών με κινηματογραφική αισθητική, πολυπρόσωπο καστ και διακεκριμένους συντελεστές, που κατάφερε να εξιστορήσει τους διωγμούς και τον αφανισμό των Ελλήνων του Πόντου από τις πατρογονικές του εστίες, την περίοδο 1919 – 1923. Ήταν η πρώτη φορά που η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, μία από τις πλέον τραγικές στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας που έχει χαράξει τη μνήμη και τη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων, αποτέλεσε επίκεντρο μιας τηλεοπτικής σειράς, κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον των τηλεθεατών, σύμφωνα με της μετρήσεις τηλεθέασης, από το πρώτο επεισόδιο έως τα τραγικά δύο τελευταία επεισόδια, την Κυριακή και την Δευτέρα.
«Ήταν πραγματικά ένα ταξίδι ιστορικής γνώσης. Κανένα περιστατικό η συμβάν που είδαμε στη σειρά δεν είναι φανταστικό. Όλα βασίζονται σε μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα. Ουσιαστικά η φαντασία ωχριά μπροστά στην πραγματικότητα και όσων βίωσαν οι Έλληνες του Πόντου και γενικά της Ανατολής. Επιλέξαμε περιστατικά που μπορούσαμε να παρουσιάσουμε στη τηλεόραση. Υπήρξαν ωστόσο πολύ πιο άγρια και εξωφρενικά συμβάντα, που δεν μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους» λέει στο prototheme.gr ο σκηνοθέτης της σειράς Μανούσος Μανουσάκης, για το δυνατό φινάλε, που δεν άφησε κανέναν και καμία ασυγκίνητο/η.
Τραγικό φινάλε
Στο τελευταίο ουσιαστικά επεισόδιο, κορυφώθηκε το δράμα των διωγμένων Ελλήνων του Πόντου, με τους περισσότερους βασικούς ήρωες της σειράς να βρίσκουν τραγικό θάνατο και λίγους να γλιτώνουν από τα βαρβαρικά στίφη. Σκηνές που ξύπνησαν μνήμες της τραγωδίας που έζησε γενικότερα ο Ελληνισμός της Ανατολής τις πρώτες δύο δεκαετίες του 20ου αιώνα. Μπορεί η σκηνή που συγκλόνισε και προκάλεσε αίσθηση στους τηλεθεατές, να ήταν αυτή των βασανιστηρίων και του φρικτού θανάτου του μητροπολίτη Θεόκλητου, με τη μοναδική ερμηνεία του Στέφανου Κυριακίδη, ωστόσο αυτά που προβλήθηκαν στα τελευταία δύο επεισόδια ταρακούνησαν και έκαναν πολλών τα μάτια να βουρκώσουν. Ιστορίες εξαντλημένων Ελλήνων, είτε στα καραβάνια του θανάτου, είτε κυνηγημένων και ταλαιπωρημένων στ’ απόκρημνα βουνά του Πόντου. Πονεμένες μητέρες που έπνιξαν τα μωρά τους προκειμένου να λυτρωθούν. Τούρκους που έκαψαν ζωντανά γυναικόπαιδα μέσα σε εκκλησίες. Παγιδευμένους —μέσα σε σπηλιές— Έλληνες που προχώρησαν στο απονενοημένο διάβημα, για να μη πέσουν ζωντανοί στα χέρια των Τούρκων.
Οι σκηνές που συγκλόνισαν ωστόσο, ήταν αυτή του ομαδικού θανάτου κυνηγημένων Ποντίων μέσα σε σπηλιά, που προτίμησαν να πεθάνουν από τα χέρια του Θέμη Παυλίδη —που έβαλε τελευταίος τέλος στη ζωή του— παρά να πέσουν στα χέρια του αιμοδιψή Τοπάλ Οσμάν. Επίσης η συγκλονιστική πορεία Ποντίων μέσα στο ποτάμι, ανάμεσά τους και Μίλτος Παυλίδης, που χόρεψε τον πανάρχαιο ποντιακό χορό πυρρίχιο ως τελευταία επιθυμία, να περπατάει λίγα βήματα λευτεριάς όταν ο φίλος του Κερέμ τον απελευθερώνει κόβοντάς του τα δεσμά, αλλά να βρίσκει τραγικό θάνατο λίγα μέτρα παρακάτω, βάφοντας και αυτός με το αίμα του το ποτάμι κόκκινο. Τραγικό τέλος και για το φίλο του Κερέμ, προσπαθεί να τον βοηθήσει και σφαγιάζεται ως προδότης από Τούρκο στρατιώτη. Μίλτος και Κερέμ, οι δύο παιδικοί φίλοι, νεκροί αγκαλιά δίπλα στο ποτάμι. Συγκλονιστικό φινάλε, γιατί παντού υπάρχουν οι καλοί και οι κακοί. Γιατί ακόμη και μέσα στη φρίκη του πολέμου, υπάρχουν αναλαμπές ανθρωπιάς…
Το ποτάμι λοιπόν βάφτηκε κόκκινο, από το αίμα των αδικοχαμένων Ποντίων. Εξού και ο τίτλος του βιβλίου και της δραματικής σειράς.
Με ανάρτησή του στα social media o τηλεοπτικός Μίλτος Παυλίδης, ηθοποιός Ιωάννης Παπαζήσης, έγραψε για το τέλος της σειράς και τα όσα έζησε με τη συμπρωταγωνίστριά του Αναστασία Παντούση, Ιφιγένεια στη σειρά. «Εγώ ξέρω ότι όλοι δώσαμε την ψυχή μας για να περιγράψουμε τα γεγονότα εκείνης της εποχής… όπως ξέρω πολύ καλά ότι με αυτό το κορίτσι αγαπήσαμε πολύ τους ήρωες μας και κάθε δευτερόλεπτο κάθε στιγμή ήταν ένα κομμάτι από την ψυχή μας. Μεγάλο ταξίδι και μεγάλο το ευχαριστώ. ο Μίλτος και η Ιφιγένεια σας χαιρετούν». Όσον αφορά τη βασική ηρωϊδα Ιφιγένεια Παυλίδη, γλίτωσε τη φρίκη, αφήνοντας πίσω της τ΄ αγαπημένα της πρόσωπα. Κρατώντας στα χέρια το μικρό Μιλτιάδη ταξιδεύει με το πλοίο προς την ελευθερία, έχοντας συνείδηση ότι τίποτα από αυτά που έζησε δεν πρέπει να ξεχαστεί.
Αμείωτο το ενδιαφέρον των τηλεθεατών
Από το πρώτο επεισόδιο, αρχές του περασμένου Οκτωβρίου, το «Κόκκινο Ποτάμι» κατάφερε να κάνει τα «μηχανάκια» μέτρησης τηλεθέασης, να χτυπούν «κόκκινο». Σ’ όλη τη διάρκεια προβολής της, η δραματική σειρά σημείωσε υψηλά ποσοστά τηλεθέασης, τερματίζοντας συνήθως πρώτο την ώρα μετάδοσής του (22:00-23:00), πολύ μπροστά από το «βαρύ πυροβολικό» του ΣΚΑΪ «The Voice» και το «The Final 4» του ΑΝΤ1. Η τεράστια αποδοχή της σειράς, αποδεικνύει περίτρανα πως στην ελληνική τηλεόραση δεν επιβιώνουν μόνο τα show και τα reality, αλλά και σειρές μυθοπλασίας με ιστορίες που συνεχίζουν να συγκινούν, όπως αυτή της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. «Η επιτυχία της σειράς, αποδεικνύει πως πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στον θεατή. Αυτό που μας εξέπληξε ευχάριστα , όπως προκύπτει και από τις μετρήσεις τηλεθέασης, είναι πως η κύρια μερίδα των θεατών ανήκει στο νεανικό κοινό. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό» λέει ο Μανουσάκης.
Όνειρο του Ιβάν Σαββίδη
Η κινηματογραφικών προδιαγραφών σειρά, βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα εποχής του ιστορικού και συγγραφέα Χάρη Τσιρκινίδη, που μέσα από τον έρωτα δύο νέων ανθρώπων, αφηγείται τους διωγμούς και τον αφανισμό των Ελλήνων του Πόντου. «Είμαι πολύ χαρούμενος για το αποτέλεσμα και πως όσα έζησαν οι προγονοί μας έγιναν γνωστά στους περισσότερους μέσα από την τηλεόραση. Υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση και αυτό μας ευχαριστεί. Πιστεύω να υπάρξει ανάλογη συνέχεια στο μέλλον» λέει ο Τσιρκινίδης. Το βιβλίο, ήταν αποτέλεσμα πολύχρονης σχολαστικής έρευνας, διασταύρωσης και τεκμηρίωσης του Τσιρκινίδη, που έφεραν στο φως ανατριχιαστικές μαρτυρίες ξένων διπλωματών για την ασύλληπτη βιαιότητα που έζησαν οι Έλληνες της Ανατολής. Η επιτυχία της σειράς και η αποδοχή από το τηλεοπτικό κοινό, δικαιώνει και την επιλογή του επιχειρηματία, και ιδιοκτήτη της τηλεόρασης του OPEN, Ιβάν Σαββίδη να προχωρήσει χωρίς δεύτερη σκέψη, στο τολμηρό τηλεοπτικό εγχείρημα. Όπως ο επιχειρηματίας είχε αποκαλύψει παλαιότερα, η ιδέα να μεταφέρει το «Κόκκινο Ποτάμι» στη μικρή οθόνη, του «γεννήθηκε» όταν διάβασε το έργο του Τσιρκινίδη —μεταφρασμένο χειρόγραφα στη ρωσική γλώσσα— ταξιδεύοντας σ’ ένα επαγγελματικό του ταξίδι στην Κίνα πριν από 16 χρόνια. «Δεν είναι απλώς μια τραγωδία ενός νεαρού ζευγαριού, αλλά η τραγωδία ολόκληρου του ελληνικού έθνους. Είναι αυτό που έχουμε περάσει ή, πιο σωστά, αυτό που έχουν περάσει οι πρόγονοί μας πάντα σκεφτόμουν ότι θα αισθανθώ πολύ ευτυχής όταν θα επενδύσω στη σειρά «Το Κόκκινο Ποτάμι». Θα είμαι τελικά ευτυχής όταν αισθανθώ ότι η σειρά πραγματικά υλοποιήθηκε, δηλαδή ο κόσμος την αποδέχθηκε» είχε δηλώσει στην avant premiere της σειράς, τον περασμένο Οκτώβριο, ο επιχειρηματίας και όπως φαίνεται το αποτέλεσμα δικαίωσε απόλυτα την επιλογή του.
To «Κόκκινο Ποτάμι» αποτέλεσε μία άρτια παραγωγή κινηματογραφικών προδιαγραφών, με πολλές απαιτήσεις, αν αναλογιστεί κανείς πως σε κάθε επεισόδιο υπήρχαν δεκάδες σκηνές σε φυσικούς χώρους, προσαρμοσμένες στην εποχή που διαδραματίζεται η σειρά. Γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, όπως Ξάνθη, Τρίκαλα, Δράμα, Πειραιά, Βέροια, Λαύριο κ.α., όσο και στο εξωτερικό μ’ εντυπωσιακά πλάνα εποχής από το Παρίσι και την Αγία Πετρούπολη. Τοποθεσίες που ο σκηνοθέτης Μανούσος Μανουσάκης και οι συνεργάτες αναζήτησαν με επιμονή προκειμένου ν΄ αποτυπωθεί πειστικά στον τηλεοπτικό φακό το κλίμα της εποχής και το δράμα του ποντιακού Ελληνισμού. Στη σειρά συμμετείχαν 171 ηθοποιοί και περισσότεροι από 1500 κομπάρσοι. Στο πολυπληθές συνεργείο, συμπεριλαμβάνονταν και καθηγητές τουρκικής, ρωσικής, αρμενικής και γαλλικής γλώσσας, καθώς και της ποντιακής διαλέκτου. Οι σκηνές γυρίστηκαν κυρίως σε πραγματικούς χώρους, κάποιοι από τους οποίους διαμορφώθηκαν κατάλληλα ενώ χρησιμοποιήθηκαν 629 κοστούμια εποχής με την επιμέλεια της ενδυματολόγου Μαρίας Μαγγίρα η οποία πραγματοποίησε έρευνα μελετώντας υλικό εποχής από φωτογραφίες, σκίτσα και γκραβούρες. Σύμφωνα με δημοσιεύματα κάθε επεισόδιο της σειράς, άγγιξε τις 120 χιλιάδες ευρώ. Όλη η παραγωγή καλύφθηκε εξολοκλήρου από τον Open TV, χωρίς καμία ενίσχυση από το Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ ΑΕ). Λόγω της πανδημίας του κορωνοϊου, τα γυρίσματα —όπως και η προβολή της σειράς— διακόπηκαν για δύο μήνες, ωστόσο το κενό που δημιουργήθηκε γρήγορα καλύφθηκε από υλικό που ήδη είχε γυριστεί παλαιότερα, καθώς και με νέες λήψεις. Η σειρά γυρίστηκε με όλες τις αναγκαίες τεχνικές προδιαγραφές, ώστε να μπορεί να εξαχθεί ως τηλεοπτικό προϊόν στο εξωτερικό, εφόσον το επιδιώξει η τηλεόραση του OPEN.
Να δικαιωθούν οι νεκροί
Για τον δημιουργό της σειράς Μανούσο Μανουσάκη, θα ήταν μια νέα πρόκληση η μεταφορά της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και στον κινηματογράφο. Ωστόσο για την ώρα, δηλώνει απόλυτα ικανοποιημένος για το αποτέλεσμα της τηλεοπτικής σειράς, που κατάφερε να συγκινήσει και να φέρει στο φως άγνωστες πτυχές της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. «Ένας από τους σκοπούς αυτού του έργου είναι να αναγνωριστεί διεθνώς η γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού και όχι μόνο για τη δική μας ικανοποίηση και το αίσθημά δικαίου, αλλά και επειδή ένα έγκλημα που δεν τιμωρείται, ιστορικά επαναλαμβάνεται» επισημαίνει ο δημιουργός.
Πηγή: athensmagazine.gr
