Απομεσήμερο Δευτέρας 26 Δεκεμβρίου 2022, Μωμόγεροι και Kοτσαμάνια βρίσκονται ακόμα στα ακρινά σπίτια του χωριού. Έχουν να διαβούν όλους τους δρόμους, με κεράσματα και χορό, διασκεδάζοντας όλους, κατοίκους και επισκέπτες του Τετράλοφου. Επισκέπτες υπερδιπλάσιους από τους μόνιμους κατοίκους του χωριού, που πήγαν για να δούνε τα δρώμενα.
Ξεναγός – καθοδηγητής στην ακολουθία της πομπής, το παλιό στέλεχος των Μωμόγερων του χωριού, Θόδωρος Πιλαλίδης, που εξηγεί την ιδιαιτερότητα των Μωμόγερων του Τετράλοφου.
«Στο χωριό μας το 1924 εγκαταστάθηκαν περισσότερες από 60 οικογένειες προερχόμενες από τη Λιβερά της Ματσούκας του Πόντου. Επειδή το έθιμο όπως μας λέει γεννήθηκε εκεί, στη Λιβερά του Πόντου, ήταν εύκολο από τον πρώτο κιόλας χρόνο της εγκατάστασής τους στον Τετράλοφο, να συσταθεί ομάδα Μωμόγερων και να αρχίσει να παρουσιάζεται το έθιμο, όχι μόνο με χορό αλλά και με θεατρικές παραστάσεις. Οι ενδυμασίες των χορευτών ήταν με μάσκες καρνάβαλου, αλλά και με περικεφαλαίες με αντίστοιχες στολές, όπως ήρθαν από τον Πόντο».
Οι Μωμόγεροι λειτουργούν ως σύμβολο της ποντιακής μνήμης και ταυτότητας και αφορούν από τη γένεσή τους μέχρι σήμερα την καλοχρονίαν.
Η καλοκαιρία στάθηκε σύμμαχος στους πρωταγωνιστές του εθίμου, να ανταποκριθούν με μεγαλύτερη επιτυχία στο ρόλο τους, αυτοσχεδιάζοντας και χορεύοντας:
-Τις δυο «άσπιλες και αμόλυντες» νύφες, μια ξανθομαλούσα και μια μελαχρινή, να προκαλούν με τα σκέρτσα τους για την απαγωγή τους, για να τις «κλέψουν οι γαμπροί» όπως συνηθιζόταν.
-Τον γιατρόν τ΄ εμέτερον, τον πολύξερο «τρελογιατρό» για να εξετάσει την «αγνότητά» κάθε νύφης μετά την απαγωγή της.
-Οι θεατές αλλά κυρίως ο «Γέρον» και η «Γραία» να δέχονται τα πειράγματα του διαβόλου (το πειραχτήρ ο δαίβολον)
-Με σοβαρότητα και παρατηρητικό μάτι ο «Τσανταρμάς» και ο «Κατής» (χωροφύλακας και δικαστής) να επαναφέρουν τη χαμένη τάξη.
-Δεσπόζει η μορφή του «Αρχιχορευτή», του αρχηγού των χορευτών που δίνει το σύνθημα με λεβεντιά και χάρη κάθε φορά, για την μορφή και τις φιγούρες του χορού.
Η αγωνία είναι ζωγραφισμένοι στην παλιά γενιά των στελεχών-χορευτών που ακολουθούν την πομπή. Θέλουν να βεβαιωθούν ότι μεταλαμπάδευσαν με επιτυχία τις γνώσεις και τα βιώματά τους και να διαπιστώσουν πως οι νεότεροι που πήραν την σκυτάλη και είναι άξιοι συνεχιστές της παράδοσης!
Βράδιασε και η Μωμόγεροι μαζί με τους θεατές πλησιάζουν την πλατεία, εκεί όπου θα στηθεί τρικούβερτο γλέντι για να διασκεδάσουν όλοι.
Τα καθρεφτάκια στις περικεφαλαίες των χορευτών θα δώσουν λάμψη στο σκοτάδι και θα βοηθήσουν την ημέρα να πάρει το προβάδισμα του χρόνου από τη νύχτα.
Το έθιμο των Μωμόγερων έγινε με επιτυχία σε πολλά χωριά της Κοζάνης και της Εορδαίας και θα ακολουθήσουν την Πρωτοχρονιά κι άλλε παρόμοιες εκδηλώσεις.
Πηγή: e-ptolemeos.gr/ Μιχάλης Ραμπίδης
