Χρειάστηκαν ελάχιστα χρόνια για να γίνει θεσμός το ποντιακό πανηγύρι, προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου, στην περιοχή Λίμνη των Άνω Λιοσίων. Και αυτό διότι, οι είκοσι περίπου οικογένειες Ποντίων που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή κατά τη δεκαετία του ’60 —όλες από τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ—, είχαν ένα όραμα: να χτίσουν το δικό τους σώμα, το δικό τους σπίτι και τη δική τους εκκλησία.
Έτσι λοιπόν, το 1980, ιδρύουν με προσωρινό Διοικητικό Συμβούλιο τον Καλλιτεχνικό Μορφωτικό Σύλλογο Ποντίων —Άνω Λιοσίων τότε σήμερα Φυλής— «Η Τραπεζούντα», και το 1982 το Πρωτοδικείο Αθηνών το αναγνωρίζει επίσημα. Το 1983 χτίζουν την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, η οποία λειτουργεί με το παλαιό ημερολόγιο, και πέντε από αυτές ήταν και στην πρώτη επιτροπή του ναού με τον μακαριστό π. Προκόπιο.
Τότε, θυμάται ο επίτιμος πρόεδρος του Καλλιτεχνικού Μορφωτικού Συλλόγου Ποντίων Φυλής «Η Τραπεζούντα» Χρήστος Σαββουλίδης, τα πρώτα χρόνια τα πανηγύρια γίνονταν με κασετόφωνο μετά από τη Θεία Λειτουργία. Η Πολιτιστική Στέγη Ποντιακού Ελληνισμού «Η Τραπεζούντα» (το κτήριο όπου στεγάζεται σήμερα ο φορέας), μας λέει, δεν υπήρχε, δημιουργήθηκε το 1998. «Όλο αυτό εδώ το σημείο κάποτε ήταν αλάνα», αναφέρει. Έφερναν ακόμη και κολατσιό, έψηναν σουβλάκια και χόρευαν.
Από το 1986 η «Τραπεζούντα» διοργανώνει εξολοκλήρου το πανηγύρι.
Μετά από περίπου επτά χρόνια η φήμη του είχε φτάσει παντού. Έφερναν χορευτικά συγκροτήματα από Καστοριά, Γιαννιτσά, Πάτρα, Χαλκίδα —ακόμη και κουρδικό χορευτικό— ενώ από την πίστα του πέρασαν οι περισσότεροι από τα μεγάλα ονόματα του ποντιακού πεντάγραμμου, όπως οι Χρύσανθος Θεοδωρίδης, Γιωργούλης Κουγιουμτζίδης, Στάθης Νικολαΐδης, Γιάννης Κουρτίδης, Δημήτρης Καρασαββίδης, Κώστας Θεοδοσιάδης, Μπάμπης Ιορδανίδης, Αλέξης Παρχαρίδης και πολλοί άλλοι. «Ως επί το πλείστον το κάναμε περισσότερο πολιτιστικό, με χορευτικά. Πήγαμε να αποφύγουμε την εμποροπανήγυρη», αναφέρει.
Πάνω από 5.000 επισκέπτες είχε το πανηγύρι
Είχε τόσο πολύ κόσμο κατά το διήμερο, μας λέει, που τα αυτοκίνητα δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν τον χώρο. Πάρκαραν τα αυτοκίνητά τους εκατοντάδες μέτρα μακριά.
«Κάθε χρόνο είχαμε και περισσότερο κόσμο», τονίζει, μέχρι που γύρω στο 1994 δημιουργήθηκαν σοβαρά επεισόδια με αθίγγανους, οι οποίοι γειτνιάζουν με το Σύλλογο. Τότε ο κόσμος φοβήθηκε —καθότι μιλάμε για οικογένειες που έρχονταν με παιδιά— και άρχισε να ελαττώνεται. Εμείς συνεχίζαμε να το διοργανώνουμε, μας εξιστορεί, μέχρι που ο κόσμος άρχισε να έρχεται πάλι.
Γίνονταν ακόμη και τριήμερες εκδηλώσεις
Δεν ήταν λίγες οι φορές που το διήμερο πανηγύρι γινόταν και τριήμερο. Και αυτό διότι η γιορτή του Αγίου Γεωργίου με το παλαιό ημερολόγιο πέφτει πάντα τον Μάιο — ένας μήνας ιδιαίτερος, καθότι οι Πόντιοι τιμούν την ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας. Στο πλαίσιο αυτό, η πρώτη μέρα των εκδηλώσεων ξεκινούσε με ομιλίες, διαλέξεις και παρουσιάσεις βιβλίων. Χρήστος Σαμουηλίδης, Μιχάλης Χαραλαμπίδης, Βλάσης Αγτζίδης, Νεοκλής Σαρρής είναι μερικοί από τους ομιλητές που συμμετείχαν σε αυτό.
Το πανηγύρι σήμερα — 1986-2018, 32 χρόνια θεσμός
Ο Χρήστος Σαββουλίδης χαρακτηρίζει το πανηγύρι σήμερα «ποιοτικός ανώτερο» και αφού συμπληρώνει 32 χρόνια ζωής. Η «Τραπεζούντα» πέρα από τα δικά της χορευτικά τμήματα, θα φιλοξενήσει κατά το διήμερο 5 και 6 Μαΐου τα χορευτικά συγκροτήματα της Ένωσης Ποντίων Πολίχνης, του Συλλόγου Ποντίων Νομού Εύβοιας «Οι Κομνηνοί» και του Συλλόγου Ποντίων Ασπροπύργου «Οι Ακρίτες του Πόντου». Θα προηγηθούν Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός και Θεία Λειτουργία στον Άγιο Γεώργιο.
Κατά ο διήμερο, επίσης, θα περάσουν από την πίστα οι: Θεόφιλος Πουταχίδης και Ανέστης Ιωακειμίδης στη λύρα και το τραγούδι, Στάθης Παυλίδης και Μίλτος Κυριλλίδης στο τραγούδι και Δημήτρης Ξενιτόπουλος και Νίκος Πετρίδης στη λύρα. Το πρόγραμμα θα παρουσιάσει ο ηθοποιός Λάζος Τερζάς, με τον δικό του μοναδικό τρόπο.
Αν και στον χώρο δεν υπάρχουν πια τα σπίτια των πρώτων κατοίκων Ποντίων για να θυμίζουν τις πάλαι ποτέ όμορφες εποχές —καθώς μετεγκαταστάθηκαν σε άλλο σημείο της πόλης αφού στο σημείο σημειώνονταν μεγάλες πλημμύρες—, υπάρχει όμως το κοινό σπίτι των Ποντίων, η Πολιτιστική Στέγη Ποντιακού Ελληνισμού «Η Τραπεζούντα».
Και φέτος λοιπόν, έξω από αυτήν, θα λάβει ένα από τα μεγαλύτερα ποντιακά πολιτιστικά γεγονότα της ευρύτερης περιοχής της Αττικής.
Κείμενο, φωτογραφίες, βίντεο: Βασίλης Καρυοφυλλίδης.
