Και μετά από τη γενοκτονία και τον ξεριζωμό τα πράγματα ηρέμησαν… Πάντα όμως υπήρχε η έννοια, μέχρι και σήμερα, για το σημείο που έκρυψαν οι Έλληνες, οι γκιαούρηδες όπως τους χαρακτήριζαν οι Τούρκοι, τις χρυσές λίρες.
Κατά την τελευταία μου επίσκεψη στον Πόντο, τον περασμένο Ιανουάριο, ήρθα αντιμέτωπος με μια εικόνα η οποία με συγκλόνισε και στιγμάτισε το συγκεκριμένο μου ταξίδι.
Καθώς είχα μπει —με άδεια της οικογένειας— σε ένα παλιό αρχοντικό σπίτι στη συνοικία Ορτά-μαχαλέ των Πλατάνων της Τραπεζούντας, μου τράβηξε την εντύπωση η υψηλή αισθητική των προγόνων μας και ο πλούτος τους. Διακοσμημένα ταβάνια, εντοιχιζόμενες ντουλάπες και μπανιέρες(!), ξυλόγλυπτα έπιπλα, η θέα των μπαλκονιών με φόντο την Τραπεζούντα κ.ά.
Αυτό όμως που μου τράβηξε την εντύπωση περισσότερο, με συγκλόνισε, και με έκανε να αισθανθώ πως χάνω τη γη κάτω από τα πόδια μου, ήταν η εικόνα στο εσωτερικό μιας ντουλάπας· γεμάτη τρύπες, σκαλισμένη. Στο παραμικρό δεν είχε πάει το μυαλό μου ότι θα ήταν αυτό που θα μου έλεγαν λίγα δευτερόλεπτα αργότερα οι σπιτονυκοκυραίοι, ότι έψαχναν για λίρες! Θεώρησα ότι ήταν φυσική φθορά.
Η αντίδραση των μελών της οικογένειας ήταν αμήχανη. Μου εξήγησαν ότι όταν είχαν εκριζωθεί οι Έλληνες από την περιοχή, οι πρόγονοί τους έψαχναν για χρυσές λίρες.
Πάντα άκουγα από το περιβάλλον μου αλλά και από διάφορες ιστορίες, από βιβλία ή μαρτυρίες ανθρώπων, ότι μετά τον μεγάλο ξεριζωμό οι Τούρκοι έσκαβαν ακόμα και νεκροταφεία(!) για να βρουν λίρες. Όμως άλλο να το ακούς και άλλο να το βλέπεις.
Είθε να είναι οι τελευταίες σοκαριστικές εικόνες που βλέπω στην τελευταία πράξη του δράματος που λέγεται ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ.
Βασίλης Καρυοφυλλίδης
