«Να είναι καλόπαιχτο» το μουσικό όργανο (σ.σ. ποντιακή λύρα), και αν τυχόν παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα με αυτό στο μέλλον θα επισκευαστεί δίχως κάποια επιβάρυνση. Με αυτά τα λόγια ο 43χρονος κατασκευαστής της ποντιακής λύρας (κεμεντζέ), Γιώργος Καραγιαννίδης, ξεκίνησε να φτιάχνει το δώρο του ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ.gr, για το νικητή ή τη νικήτρια στον διαγωνισμό, για τον ένα χρόνο λειτουργίας που κλείνει το site στις 12 Δεκεμβρίου!
Ήδη το κουρίν κόπηκε, και σιγά σιγά, ο κατασκευαστής από τον Ασπρόπυργο Αττικής, θα δημιουργήσει ένα σώμα το οποίο θα αποκτήσει ζωή στα χέρια κάποιου μουσικού.
Αφορμή όμως για να φτάσει σε αυτό το σημείο σήμερα, ήταν ο ένας από τους δύο γιους του, ο Σίμος, όταν στην ηλικία των επτά ετών ξεκίνησε να μαθαίνει ποντιακή λύρα σε δάσκαλο. Την πρώτη λύρα την αγόρασε ο πατέρας στο γιο. Όταν όμως ο δάσκαλος είπε ότι θα πρέπει να αγοράσει νέο, καλύτερο όργανο, ο Γιώργος αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη του στην… ξυλογλυπτική, και συγκεκριμένα στην κατασκευή της ποντιακής λύρας. Ξεκίνησε για χαβαλέ, αναφέρει στο ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ.gr ο Γιώργος Καραγιαννίδης —νεοπρόσφυγας από το Κίροφ του Καζακστάν που ήρθε στην Ελλάδα το 1991, σε ηλικία 16 ετών με την οικογένειά του, η καταγωγή της οποίας είναι από την Τραπεζούντα—, αλλά μαζί με αυτόν μπήκε και το μικρόβιο στο αίμα του. «Με αφορμή το γιο μου, μπήκε το μικρόβιο μέσα μου κι έφτασα όπου έφτασα σήμερα», λέει. Κάθε φορά ήθελε να φτιάξει καλύτερο όργανο, ενώ ύστερα κόλλησε και το μικρόβιο της επιθυμίας των μουσικών, που ήθελαν εξειδικευμένα πράγματα και συστήματα στη λύρα, πράγμα που τα κατάφερε και σε αυτά.
Όταν λοιπόν ο δάσκαλος έπιασε τη «νέα» ποντιακή λύρα στα χέρια του, ζήτησε από τον Γιώργο να φτιάξει άλλη μία για άλλον έναν μαθητή. Ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε το κρυφό, αλλά φανερό πλέον, ταλέντο του. Βέβαια, αρχικός σκοπός του ήταν η λύρα να αποτελέσει ένα ενθύμιο για το γιο του.
Ακολούθως έκανε και τις πρώτες του γνωριμίες με κατασκευαστές της ποντιακής λύρας, με ανθρώπους που γνώριζαν το αντικείμενο, ανάμεσά τους και ο πατέρας του, Σίμος, που ο ίδιος αν και είχε κατασκευάσει για όλα τα παιδιά του κεμεντζέδες, δεν είχε δωρίσει στον γιο του Γιώργο. Ποιός ξέρει, ίσως ήταν ένα «μάθημα» για να λειτουργήσει το ποντιακό πείσμα ότι θα καταφέρει να φτιάξει κάποτε, και τα κατάφερε.
Στον ίδιο αρέσει η λεπτομέρεια και θέλει να αφήνει θετική εικόνα στους φίλους του, καθώς δεν θεωρεί κανέναν πελάτη του.
«Δεν είναι θέμα πως την έφτιαχνε και πως την φτιάχνει κάποιος κατασκευαστής τη λύρα. Το παν είναι να κερδίσεις την εμπιστοσύνη του ότι κάνει καλή δουλειά», αναφέρει σχετικά και τονίζει πως μέσα από αυτό έκανε πολλούς νέους φίλους λυράρηδες και κατασκευαστές.
Κι αν πιστεύει κανείς πως έχει φτιάξει δεκάδες λύρες, ο ίδιος μας αποκαλύπτει ότι φτάνουν περίπου τις 800!!! Από αυτές κάποιες έχουν «φύγει» σε Μόσχα, Κρήτη, Γερμανία, Σέρρες, Δράμα, Κιλκίς, Άρτα, Αγρίνιο, Βέροια, Θεσσαλονίκη ενώ επισκευάζει άλλες ταυτόχρονα που του έρχονται από διάφορες περιοχές του κόσμου.
Η κατασκευή της ποντιακής λύρας προϋποθέτει συγκέντρωση και αφοσίωση στο συγκεκριμένο μουσικό όργανο, μας τονίζει. Έχει επισκευάσει μια κιθάρα κι ένα μαντολίνο, ενώ έχει φτιάξει κι ένα νταούλι για τον άλλο του γιο, τον Γιώργο, αλλά τονίζει ότι δεν έχει σκοπό να παρεκτραπεί. «Αρχίζεις και μπλέκεις μετά», μας λέει, και συνεχίζει: «αν ασχοληθώ και με άλλα μουσικά όργανα δεν θα έχω χρόνο για τη λύρα. Όταν ασχολείσαι με διάφορα όργανα δεν έχεις σωστό αποτέλεσμα στη λύρα». Ταυτόχρονα όμως περιορίζεται και από χρόνο λόγω της εργασίας του, καθώς δουλεύει ως ηλεκτροσυγκολλητής τα πρωινά κι έτσι δεν του επιτρέπει να αφιερωθεί περισσότερο απ’ ότι μπορεί να διαθέσει ο ίδιος. Πάνω σε αυτό, έρχεται να μας αναφέρει ότι τα τοξάρια για τη λύρα τα προμηθεύεται από συνεργάτες του και δεν τα κατασκευάζει αυτός.
Επίσης, όπως μας λέει, έχει εκπαιδεύσει άτομο για να κατασκευάσει ποντιακές λύρες και το γεγονός δεν το βλέπει καθόλου ανταγωνιστικά. Είναι ένα θέμα πάντως το οποίο το «κυνηγάει», καθώς του αρέσει πολύ, και βελτιώνεται κάθε φορά πάνω σε αυτό.
Αυτή είναι η ποντιακή λύρα του τυχερού ή της τυχερής
Από τη στιγμή που έκοψε το ξερό κουρίν, θα του πάρει περίπου μία βδομάδα για να τελειοποιήσει το όργανο. Όλη η δουλειά θα γίνει στο χέρι με τη μικρή βοήθεια κάποιων σύγχρονων εργαλείων. Όπως μας λέει ο ίδιος, το δύσκολο σημείο της λύρας είναι ο ήχος καθώς εξαρτάται από το καπάκι. «Είναι το 80% του οργάνου», αναφέρει, καθώς θα πρέπει να είναι συγκεκριμένο το ξύλο αλλά και το πάχος. Γι’ αυτό το λόγο θα επιλέξει το σκαφίδ’ (η σκάφη, το σώμα) της συγκεκριμένης λύρας να είναι από κεράσι και οξιά, και το καπάκι από έλατο.
Συμπληρωματικά μας αναφέρει πως το καλύτερο και διασημότερο ξύλο για τη λύρα είναι το κοκκύμελον (δαμάσκηνο) αλλά ο ίδιος κατασκευάζει επίσης από καρυδιά, μουριά, κερασιά κά. Όσον αφορά το καπάκι, επιλέγει να βάλει επίσης κέδρο και σφεντάμι.
Πώς όμως μπορεί κάποιος να κερδίσει τη λύρα;
Για να κερδίσεις τη λύρα (αξίας 400€) δεν έχεις παρά μόνο να μας στείλεις «χρόνια πολλά» μέχρι και την Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου 2018, στις 12 το μεσημέρι. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Κείμενο, φωτογραφίες: Βασίλης Καρυοφυλλίδης.
(Τον κατασκευαστή μπορείτε να τον βρείτε στο Facebook (δείτε εδώ) ή στο τηλέφωνο 6984567434)
