Ο Αύγουστος ή Αλωναρτ΄ς όπως τον έλεγαν στον Πόντο είναι ο μήνας της Παναγίας. Στις 15 του μήνα γιορτάζεται μια από τις σημαντικότερες γιορτές της Χριστιανοσύνης, η Κοίμηση της Θεοτόκου. Πρόκειται για μια Θεομητορική εορτή η οποία τιμάται με κάθε λαμπρότητα από όλους τους Χριστιανούς. Η σπουδαιότητά της γίνεται αντιληπτή και από το γεγονός ότι ονομάζεται και το «Πάσχα του καλοκαιριού».
Στον Πόντο η ημέρα αυτή γιορτάζεται με ιδιαίτερη ευλάβεια. Μόλις έμπαινε ο Αύγουστος ξεκινούσε η νηστεία, η οποία τηρούνταν απ’ όλους με αυστηρότητα. Την ημέρα της Κοίμησης της Θεοτόκου όλοι οι κάτοικοι πήγαιναν στην εκκλησία, φορώντας τα γιορτινά τους ρούχα, για να παρακολουθήσουν τη Θεία Λειτουργεία και εν συνεχεία να μεταλάβουν. Μετά το πέρας της λειτουργείας πήγαιναν σπίτι τους ή στο σπίτι συγγενών ή ακόμα και στην πλατεία του χωριού, όπου έστρωναν πλούσιο τραπέζι που αποτελούνταν από κρέας, φρούτα, λαχανικά, ψωμί και ψάρια. Φυσικά μετά το φαγητό ακολουθούσε γλέντι, όπου ένα από τα τραγούδια που έλεγαν ήταν «Σουμέλα λέν’ την Παναγιάν, Σουμέλα λεν’ κ΄εσέναν, θα προσκυνώ την Παναγιάν, κ’ έρχουμαι με τ΄εσέναν».
Στην Ίμερα και στην Κρώμνη τραγουδούσαν: «Νασάν εμάς τοί Ιμερίτ’ς π΄έχομε Παναΐαν, σήν εορτήν ατ’ς σπάζομε καν εκατόν αρνία», ενώ στο Σταυρίν έλεγαν: «Εμέν η μάνα μ΄είπε με απέσ’ ση Πελα(γ)ίας υιέ μ’, θα υπαντρεύω σε τ’ Αγούστ’ τη Πανα(γ)ίας».
Την ημέρα αυτή την θεωρούσαν πολύ σημαντική και ευλογημένη και για το λόγο αυτό την επέλεγαν για να τελέσουν γάμους, αρραβώνες και βαφτίσια. Πίστευαν πως θα έπαιρναν την ευλογία της Παναγίας.
Σε ολόκληρο τον Πόντο, η ημέρα της Παναγίας ήταν πολύ σημαντική και τιμούνταν με μεγαλοπρέπεια. Πίστευαν πως η Παναγία είναι η προστάτρια, η βοηθός σε όλες τις δύσκολες στιγμές και το καταφύγιο όλως όσων υπέφεραν. Οι Πόντιοι πίστευαν πολύ στην Θεοτόκο, κάτι που αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι σε κάθε χωριό και πόλη υπήρχαν εκκλησίες, μοναστήρια και ξωκλήσια αφιερωμένα στη χάρη της. Φυσικά το μεγαλύτερο μοναστήρι αφιερωμένο στην Παναγία ήταν η Μονή της Παναγίας Σουμελάς στην Τραπεζούντα. Ένα μοναστήρι με ανυπέρβλητη ομορφιά και χάρη που δεσπόζει στο όρος του Μελά.
