Την ημέρα των Χριστουγέννων, μετά τα μαύρα χρόνια του ξεριζωμού, ο Φίλων Κτενίδης, βλέπει το εξής φαινόμενο: Να χαίρεται όλη η φύση και ο Πόντος, όχι απλά να κλαίει, αλλά να μαυροκλαίει. Οι ουρανοί να αγάλλονται και ο δικός του τόπος, ο Πόντος μας, να είναι γεμάτος θλίψη.
Ακολουθεί το ποίημα:
«Καλήν εσπέραν άρχοντες, κι αν είναι ορισμός σας
‘ς σά μέρια μουν άς κλώσκεται, ο νους κι’ ό λογισμός σας…
Έρχοντ’ απ’ τήν Ανατολή τρείς Μάγοι μέ τά δώρα
απ’ όμπου ‘κείν εχπάστανε…εκεί θά πάγω ατώρα…
Θά παίρω τό ραβδίν’ ς σό χέρ θά γίνουμαι ζαγκότζος
θα κλώσκουμαι τήν μαχαλά μ’ καί ούλια τά σοκάκια.
Θά εγνεφίζω νοικοκυράδες
νά σκών’ νε τά παιδία ‘τουν νά πάγν’ ς σήν Εγκλησίαν.
Χριστός γεννάται σήμερα έν Βηθλεέμ τη πόλει,
οί Ουρανοί αγάλλονται, χαίρεται ή Φύση όλη.
Η Φύση όλη χαίρεται κι’ ό Πόντον μαυροκλαίει
οι Ουρανοί αγάλλονται κι ‘ ό τόπο μ’ έν’ θλιμμένος.
Τούκ-τούκ… απάν’ ς σό κατωθύρ’, τούκ-τούκ… απάν’ ς σήν πόρταν
ούλια τά πόρτας χτύπεσα κι ‘ ούλια τά κατωθύρια.
Κανέναν πόρταν ‘ κ’ ένοιξεν κανέναν παραθύριν
κανείς κανάν ‘ κ’ εγνέφιξεν κανείνας λάμπαν ‘ κ’ έψεν.
Φθάσαντες είς Ιερουσαλήμ μέ πόθον ερωτώσι
πού εγεννήθη ό Χριστός νά πάν’ νά τόν ευρώσι.
Πήγα κ’ εγώ ‘ ς σήν Εγκλησιάν νά άφτω τό κερόπο μ’
ν’ ακούγω ξάν «τήν Γέννησην» καί τό «Χριστός Γεννάται».
Ν’ αστράφτ’ ό πολυέλαιον καί ούλια τά καντήλας
μικρά λαμπάδας καί τρανά απάν ‘ ς σά μανουάλια.
Ν’ ελέπω τοί μειζότερους νά στέκ’νε ‘ ς σά στασίδια,
ποπάδες μέ τ’ αλόχρυσα ψαλτάδες μέ τά ράσα.
Νά λάμπ’ όλεν ή Εγκλησιά νά λάμπ’ ό κόσμον όλεν
θυμίαμαν νά σκουττουλίζ’ λιβάνι να καπνίζη.
Άστρον λαμπρόν τούς οδηγεί ωδήγησεν κ’ εμέναν
κ’ επήγα κ’ εταγένεψα ‘ ς σήν πόρταν τ’ Εγκλησίας.
Τα λίγα αυτά λόγια ας είναι θυμίαμα των γιορτών των Χριστουγέννων στη μνήμη των ξεριζωμένων προγόνων και πατέρων μας της πρώτης γενιάς».
Το κείμενο είναι από το βιβλίο: Λαογραφικά Πόντου, Απ’ όσα μου είπαν και…άλλα
